Với tư cách kinh đô - trung tâm chính trị, hành chính quốc gia, Thăng Long - Hà Nội là nơi hội tụ tinh hoa, nơi sản sinh và bảo tồn các giá trị tiêu biểu của văn hóa dân tộc. Bao bọc xung quanh Thăng Long - Hà Nội là "tứ trấn" Bắc - Nam - Đông - Đoài, cũng là những không gian văn hóa lớn của đất nước mà giờ đây một phần đáng kể đã được tích hợp vào Hà Nội. Chính vì thế, hơn bất cứ địa phương nào, Hà Nội là nơi có "trữ lượng" văn hóá phong phú bậc nhất của đất nước, đặc biệt là nguồn tư liệu chữ viết - tư liệu văn hiến. Đây chính là cơ sở để tìm hiểu về lịch sử và văn hóa Thăng Long - Hà Nội.