Mùa thu luôn là cảm xúc cho âm nhạc

Nhạc sĩ Phú Quang sinh năm 1949 tại Phú Thọ, quê gốc ở Hà Nội. Trước khi công tác tại các nhà hát, làm việc cho các dàn nhạc ở Hà Nội và TPHCM, ông từng theo học chuyên ngành chỉ huy dàn nhạc tại Nhạc viện Hà Nội.

Phú Quang sở hữu kho tàng 600 ca khúc, đa phần viết về Hà Nội. Nhạc sĩ Phú Quang từng chia sẻ, ông yêu Hà Nội vì Hà Nội là quê hương. Ông là một phần của Hà Nội, nên lẽ đương nhiên như bao người có quê khác, ông thiên vị với Hà Nội.

Ca khúc của ông hầu hết là những dòng hồi ức, nỗi nhớ nhung được viết khi nhạc sĩ tha hương ở Sài Gòn hơn 20 năm. Nhạc sĩ từng nói: "Tôi yêu Hà Nội, tình yêu cực đoan đến nỗi khi nhìn chiếc lá, trong phút ngông cuồng, tôi đã nghĩ lá ở Hà Nội xanh hơn nơi khác". Ông đưa phố cổ, hoa sữa, cây bàng, gió mùa đông bắc, heo may, góc phố quen... vào nhạc của mình, từ đó vẽ nên một Hà Nội trầm mặc, lãng mạn nên thơ. Nhạc sĩ nói dù đi đâu ông cũng mang theo Hà Nội trong lòng. Hà Nội của ông không có xe cộ tấp nập, kẻ bán người mua mà tĩnh lặng, lãng đãng, mơ hồ. Mảnh đất ấy ghi dấu những mối tình đã qua nhưng khó phai mờ ở từng góc phố, quán quen, con đường...

Khó có thể kể hết các ca khúc nổi tiếng viết về Hà Nội của ông. Nếu nói là quen thuộc nhất với người nghe cả nước, có thể kể đến: Em ơi Hà Nội phố (thơ Phan Vũ), Hà Nội ngày trở về (thơ Thanh Tùng), Im lặng đêm Hà Nội (thơ Phan Thị Ngọc Liên), Chiều phủ Tây Hồ...

Những lời hát thế này đã trở thành câu hát quen thuộc ngân trên đôi môi người yêu nhạc Việt:

"Em ơi Hà Nội phố

Ta còn em mùi hoàng lan

Ta còn em mùi hoa sữa

Con đường vắng rì rào cơn mưa nhỏ

Ai đó chờ ai tóc xõa vai mềm

(Em ơi Hà Nội phố)

Ngoài ra, Phú Quang còn được biết đến với nhiều nhạc phẩm khác như Đâu phải bởi mùa thu, Nỗi nhớ mùa đông, Biển nỗi nhớ và em, Mơ về nơi xa lắm, Về lại phố xưa, Nỗi buồn, Thương lắm tóc dài ơi...

Trong nhiều lần chia sẻ với báo chí, ông nói âm nhạc của mình nổi tiếng nhờ nhiều giọng ca trong đó có Ngọc Anh, Bằng Kiều, Thanh Lam, Quang Dũng, Mỹ Linh... Nhạc sĩ Phú Quang không quan trọng ai hát nhạc của mình mà quan trọng cách người đó hát như thế nào. Do đó, trong những đêm nhạc cá nhân sau này, ông hợp tác với một số giọng ca trẻ như Minh Chuyên để thể hiện vì cho rằng giọng hát của cô vừa kỹ thuật vừa truyền cảm.

Tuy nhiên, Phú Quang rất khó tính trong âm nhạc. Ông không phân biệt ai hát nhạc của mình, nhưng không cho phép sự phá cách, sáng tạo quá đà. Ông từng thẳng thừng phê bình cả những nghệ sĩ gạo cội như Thanh Lam, Thu Phương khi hát sai nốt, sai lời hoặc chưa kiềm chế cảm xúc khi thể hiện bài hát.

Nhạc sĩ Phú Quang còn sáng tác khí nhạc, nổi tiếng với bài Khát vọng và viết nhạc cho phim Bao giờ cho đến tháng mười. Ông từng phát hành hơn 15 album: Cho một người tình xa, Trong ánh chớp số phận, Mơ về nơi xa lắm, Ngoảnh lại, Phố cũ của tôi, Điều giản dị, Về lại phố xưa…

Những bản tình ca đậm tình yêu Hà Nội với hàng trăm ca khúc về mảnh đất này không chỉ hát về sự lãng mạn của mùa thu, chất chứa của mùa đông, lãng đãng của những con phố để có thể làm người nghệ sĩ như ông “Chẳng thể nhớ nổi một con đường” như chúng ta vẫn biết. Những bản tình ca ấy đôi khi chẳng cần lời lẽ, câu từ, chỉ có âm nhạc thôi cũng đủ chạm đến trái tim. Nhạc sĩ có chia sẻ rằng ông có viết những giao hưởng chiến tranh. Dù là nhạc không lời thôi nhưng khi trình diễn ông đều thấy những giọt nước mắt của khán giả. “.

Mỗi một bài hát của ông ra đời đều chảy trôi theo số phận riêng, nhưng tất cả đều hội tụ ở hình ảnh một Hà Nội chan chứa những kỷ niệm.

Qua âm nhạc, Phú Quang đã cho ta góc nhìn tiệm cận về Hà Nội, vừa sắc nét nhưng cũng đầy sâu lắng, đủ để ta có thể mở rộng tâm hồn, thêm yêu mảnh đất ngàn năm văn hiến. Số phận đã vô tình đẩy nhạc sĩ phải xa Hà Nội suốt những năm tháng tuổi trẻ của ông. Nhưng phải chăng chính sự xa cách ấy đã đóng dấu vào ông một nỗi buồn xa xứ. Để khi ngồi vào bàn viết, bên cạnh cây đàn piano, Hà Nội mãi là cố hương, là nguồn cội của những bản tình ca.